Ambaŭ Ni La Kaj Mi I En Vi

both
https://en.wiktionary.org/wiki/both

Pronunciation

• IPA
  https://en.wiktionary.org/wiki/Wiktionary:International_Phonetic_Alphabet
  (
  key
  https://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Esperanto_pronunciation
  ): /ˈambaw/
• Hyphenation: am‧baŭ
• Rhymes:
  -ambaw
• Audio:

  ( file https://en.wiktionary.org/wiki/File:Eo-amba%C5%AD.ogg )

Determiner

ambaŭ

1. both
   https://en.wiktionary.org/wiki/both
   • 1891,

     Zamenhof, L. L.
     https://en.wikipedia.org/wiki/L._L._Zamenhof

     ,

     La batalo de l'vivo
     https://en.wikipedia.org/wiki/eo:La_batalo_de_l%27vivo

     ‎

     [1]
     http://www.gutenberg.org/ebooks/24501

     , translation of

     The Battle of Life
     https://en.wikipedia.org/wiki/The_Battle_of_Life

     by

     Charles Dickens
     https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Dickens

     :

     La diferenco en la aĝo de ambaŭ knabinoj povis esti ne pli ol kvar jaroj.

     The difference in age of both girls could be no more than four years.

   • 2012 March, Onklo Adalberto, “Katido kaj la hundo”, in Vesperto, volume 19, number 238:

     Ili ambaŭ mire rigardis

     unu la alian
     https://en.wiktionary.org/wiki/unu_la_alian#Esperanto

     .

     They both looked in wonder at one another.

   • 1908,

     Zamenhof, L. L.
     https://en.wikipedia.org/wiki/L._L._Zamenhof

     ,

     La rabistoj
     https://en.wikipedia.org/wiki/eo:La_rabistoj

     : dramo en kvin aktoj, Paris: Hachette, translation of Die Räuber by Friedrich Schiller,

     page 10

     :

     Pli bone estas iri

     seninfana
     https://en.wiktionary.org/wiki/seninfana#Esperanto

     en la

     ĉielon
     https://en.wiktionary.org/wiki/%C4%89ielo#Esperanto

     , ol se ambaŭ, la

     patro
     https://en.wiktionary.org/wiki/patro#Esperanto

     kaj la

     filo
     https://en.wiktionary.org/wiki/filo#Esperanto

     , iras en la

     inferon
     https://en.wiktionary.org/wiki/infero#Esperanto

     .

     It's better to go childless into heaven, than if both, the father and the son, go into hell.

   • 2005, Gledhill, Christopher, La hobito, aŭ tien kaj reen, 2a edition, Kaliningrad: Sezonoj, translation of

     The Hobbit
     https://en.wikipedia.org/wiki/The_Hobbit

     by

     J.R.R. Tolkien
     https://en.wikipedia.org/wiki/J.R.R._Tolkien

     ,

     OL
     https://en.wikipedia.org/wiki/Open_Library

     25422103M
     https://openlibrary.org/works/OL25422103M/

     , Ĉ. 5:

     — Ŝnureton aŭ nenion! — ŝirkriis Golumo, nejuste, ĉar li enmetis samtempe du respondojn.
     — Ambaŭ malĝustaj! — kriis Bilbo, trankviligita, kaj li tuj stariĝis, metis sin dorse al muro, kaj antaŭmetis sian etan glavon.

     "String, or nothing!" shrieked Gollum, which was not quite fair — working in two guesses at once.
     "Both wrong," cried Bilbo very much relieved; and he jumped at once to his feet, put his back to the nearest wall, and held out his little sword.

Usage notes

• The determiner ambaŭ is not used for constructions of the form “both […] and […] ”; for that, “
  kaj
  https://en.wiktionary.org/wiki/kaj
  […] kaj […] ” is used.

Derived terms

• ambaŭdirekte
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADdirekte#Esperanto
  (“in both directions”)
• ambaŭflanke
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADflanke#Esperanto
  (“on both sides, on either side”)
• ambaŭfoje
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADfoje#Esperanto
  (“both times”)
• ambaŭmana
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADmana#Esperanto
  (“ambidextrous”)
• ambaŭmane
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADmane#Esperanto
  (“with both hands”)
• ambaŭokaze
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADokaze#Esperanto
  (“in either case”)
• ambaŭseksa
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADseksa#Esperanto
  (“intersexed; hermaphroditic”)
• ambaŭseksema
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADseksema#Esperanto
  (“bisexual”)
• ambaŭtranĉa
  https://en.wiktionary.org/wiki/amba%C5%ADtran%C4%89a#Esperanto
  (“two-edged”)

See also

• unu la alian
  https://en.wiktionary.org/wiki/unu_la_alian#Esperanto